Yerel seçimler ve Cumhurbaşkanlığı seçimi Cumhuriyet Halk Partisi açısından öğretici oldu. "Dev Çınar, Yeni Filiz" söylemiyle oluşturulmaya çalışılan yeni CHP'nin kökleri toprağa yeterince saramadı. Genel/yerel siyasete bir adım öne geçmek için geliştirilen dini söylemler, cemaatle (Gülen hareketi) yakınlaşma, kamu kuruluşlarında, okullarda giyimin serbest bırakılmasına, milletvekillerinin meclise türbanla girmelerine sessiz kalınması ve yerel yönetim adaylarının yeni söyleme uygun seçilerek arayışlara girilmesi beklentileri karşılamadı. Kısacası aydınlanmayı, çağdaşlığı temsil ettiğini düşündüğümüz Cumhuriyet Halk Partisi'nin ön görüsüz, çekingen, kararsız tutumu ülkeyi karanlığa sürükleyenlerle aynı çizgide buluşmasına neden olmaktadır.

Cumhuriyet Halk Partisinin destekçileri toplumun değişik kültür katmanlarından gelse de ortak noktası ulusalcı/aydınlanmacı, laik insanlar olmasıdır. Partinin üst yönetimine egemen olan neo-liberal anlayış partinin kimliği/çizgisi açısından aşılması zor sorunlar üretmiş, klasik seçmen kitlesi ile arasına set oluşturmuştur. İdeolojik söylemde yaşanan sıkıntı partinin örgütsel işleyişini de yansımış, parti örgütleri yerel klanların eline geçmiştir. Bugün partinin örgütsel/ideolojik anlamda yaşadığı sorunların hepsi çok önemlidir. Öncelikli olanı, ideolojik anlamda zihinsel berraklığın sağlanmasıdır. Zihinsel berraklığı sağlamadığı sürece parti ortak ideolojik nokta da tutulamaz.

Cumhuriyet Halk Partisinin zihinsel berraklığı açısından önemsenen iki nokta var. Birincisi partinin geçmişiyle hesaplaşması, diğeri de din konusunda yarışa girmesidir. Geçmişi ile hesaplaşma derken tek parti dönemi geliyor. Ulusalcı kanattan gelmeyen neo-liberaller/yeni CHP'liler bu dönemin sorgulanmasını, yapılan saldırılara yanıt verilmemesi, dönemsel uygulamalardan özür dilenmesini istiyorlar. Bildiği gibi 20 yüzyılın ilk çeyreği kapitalizmin gelişmesi, buna bağlı ulusal devletlerin kurulması sürecidir. Ulus devletlerin kurulması tarihin her döneminde sancılı olmuştur. CHP ulusal devleti kurma sürecinde, sancılı dönemi yönetmiştir. Bugünkü koşullarda geriye dönüp sorgulamak, kurucu liderleri suçlamak; saldırılara karşı sesiz kalmanın reel politik açısından karşılığı yoktur.

Ülkemizde politikanın yumuşak karnını din oluşturur. Cumhuriyet Halk Partisi din alanında girdiği tüm tartışmalara kaybeder. CHP'nin dinle bir sorunu geçmişte yoktu bugünde yoktur. Dinin hurafelerden arındırılıp metalaşmasının ve siyasallaşmasının önlenmesi uğraşına girmesi "din baronlarını" rahatsız etmiş; karşıt olduğu algısı yaratılmıştır. Oluşturulan din karşıtlığı algısının değiştirilmesi için cemaatlere yakınlık, simgesel söylemlerine (kamuda, meclise türban serbestliği, okullarda mescit açılmasına sessiz kalma) destek vermesi dinci kamuoyu tarafından inandırıcı bulunmaz. Çünkü CHP'ni gönül verenler –büyük çoğunluğu- düzenli namaz kılmaz, oruç tutmaz, cenazeyi gitmez, mevlit okutmaz ve dinin yasak ettiği yaşam tarzını benimser. Kısacası "ben daha derin Müslüman'ım" söylemi CHP'yi boğar. Bu nedenle partinin ideolojik önceliği demokrasi/çağdaşlık, aydınlanmacılık olmalıdır.

Cumhuriyet Halk Partisi içinde zihinsel berraklık konusunda sıkıntıyı yaratanlar neo-liberaller/yeni CHP'lilerdir. Devlet kurmuş, uzun yaşamı boyunca ulusal düşünceyi savunmuş bir partiyi dönüştürmek kimliksizleştirmekle özdeştir. İsteğimiz 1930'ların ulusalcılık anlayışına benimsemiş bir CHP olsun demiyoruz. Dünyanın geldiği nokta da ulusalcılığı yeniden yorumlayan, zihni açık parti olmasıdır.


İrfan O. Hatipoğlu

Emperyalizm; kapitalist aşamayı geçmiş bir devletin siyasi, askeri, iktisadi, kültürel ve teknolojik anlamda, diğer devletleri sistemli olarak sömürmesi, bunun sonucunda zenginleşmesi, büyümesi, genişlemesi ve gücünü onlara kabul ettirmesidir.1 Buna göre emperyalizmle mücadeleyi; gelişmemiş ya da gelişmekte olan bir devletin özellikle siyasi ve ekonomik alanda tam bağımsızlığa sahip olma mücadelesi olarak nitelendirebiliriz.

Peki kemalizm nedir? Bana göre bu soruya kalıplaşmış bir tanımla yanıt vermeye çalışmak yanlıştır çünkü kemalizm her şeyden önce durağan değildir, devrimci bir ideolojidir. Atatürk'ün "Özgürlük ve bağımsızlık benim karakterimdir."sözü ise kemalizmin bağımsızlık unsuruna ne denli önem atfetdiğini gösterir. Kemalizm hakkında bilgi edinilebilecek iki asli kaynak olduğunu düşünüyorum; "Altı Ok Programı" ve Atatürk'ün söz ve uygulamaları. Emperyalizme karşı kemalizmin duruşunu bu kaynaklar üzerinden incelemek faydalı olacaktır.

Emperyalizmle mücadelede kemalizmin önemi nedir? Emperyalizmin siyasi ve ekonomik sömürü üzerinde yükseldiğini söylemiştik. Sömürünü düzenini sağlamanın yolu; hedef toplumu sosyal, ekonomik, siyasi ve dini bakımdan ayrıştırmaktır. Sosyal açıdan ayrışmaktır çünkü bir toplumu tümüyle sömürürseniz ve size bu sömürü çarkını kuran işbirlikçi sınıfa bundan pay vermezseniz, hem toplum içinde sömürü düzenini devam ettirecek işbirlikçi bulamazsınız; hemde toplumun bütünleşerek milli devrimci bir hareket ortaya koyması riskini göze alırsınız ki, emperyalizm bunu hiç mi hiç istemez!. Keza ekonomik ayrıştırma da aynı nedelerle emperyalizm için olmazsa olmazdır! İşte kemalizmin emperyalizmin sosyal ve ekonomik ayrıştırma silahına karşı mücadele aracı "Halkçılık" ve "Devletçilik"tir. Kemalizm' e göre toplum sınıfsal güdülerle değil toplumsal işbirliğiyle hareket etmelidir.

Siyasi ayrıştırmanın önemi ise, sosyal ve ekonomik ayrıştırma sonucu belirginleşmiş işbirlikçi sınıfın yönetime getirilmesinde ortaya çıkar. Hedef toplum siyasi açıdan bir çıkmaza sürüklenmelidir ki halk bir kurtarıcı(!)ya ihtiyaç duysun. Yani emperyalizmin getirdiği noktadan kurtulmak için halk yine emperyalizmin adaylarını oylar! İşbirlikçi sınıfın iktidara getirilmesi sorununda bazen ise çözüm ordunun içinde aranır ki burada Atatürk'ün İttihat ve Terakki günlerinden beri askerin siyasetten ayrılması konusundaki çalışmalarına değinmeden geçemeyiz.

Sosyal, ekonomik ve siyasi ayrıştırma aşamalarını geçmiş bir hedef toplumu bekleyen sıradaki aşama dini ayrıştırmadır. Dini ayrıştırmanın doğal sonucu da "mezhep çatışmalarıdır". Çünkü tüm bu aşamaları geçmiş ve yıllardır sömürülmüş toplum elbet bir gün uyanacak ve sömürü zincirlerini kırmak isteyecektir. Bunun sonucunda da tüm unsurlarıyla birlik olup "milli" duygularla emperyalizmin üzerine yürüyecektir. Öyleyse toplum uyanmamalıdır, uyansa da emperyalizmi değil; emperyalizmin işaret ettiklerini suçlu bulmalıdır ve asla "bir" olmamalıdır ki burada devreye dini ayrıştırma girer. Sömürülen toplum yoksulluk, açlığın altında ezilirken sorumluları emperyalizmin yönlendirmesiyle kendi içinde aramaya başlar ve bulunca(!) da "iç savaş" gün yüzüne çıkar. Ortaya çıkan çatışma ortamında emperyalizm yeni bir işbirlikçi kahraman(!) yaratır ve düzen yeniden kurulur. Değişen yalnızca aktörlerdir! Oysa "Laiklik" gibi bir değeri benimsemiş toplum asla siyasi bir çıkmazın nedenini din kaynaklı görmez. Çünkü laik toplum din ve siyaset işlerini aynı kefede görmez!

Görüldüğü gibi emperyalizmin tüm silahları ayrıştırma üzerine kuruludur doğal olarak emperyalizmle mücadele "birlik" olmak üzerine kurulmalıdır. Bunun en büyük aracı milliyetçiliktir.(Burada ırkçılık ve milliyetçiliğin birbirine zıt kavramlar olarak geliştiğini vurgulamanın yararı olacaktır. Çünkü emperyalizm ırkçılığı toplumu ayrıştırma araçlarından biri olarak kullanırken milliyetçilik emperyalizmle mücadele de vazgeçilmez bir yere sahiptir.)

Emperyalizm ve kemalizm dikkatle analiz edildiğinde kemalizmin aslında emperyalizmle mücadeleyi temel alan devrimci bir ideoloji olduğu açıktır. Nitekim tarihte emperyalizmi yenen ilk ideoloji de kemalizmdir! Emperyalizmin ve işbirlikçilerinin kemalizm fobisi de bundan olsa gerektir ki bugün kemalizmin içi boşaltılmaya çalışılmakta ve kemalizm çağdışı bırakılmaya çalışılmaktadır. İşte burada devreye kemalizmin başta bahsettiğim durağan olmama, yani sürekli ve devrimci olma özelliği girmelidir ki:

Kemalizm kazansın, sömürü son bulsun!

1 Karaman S./Emperyalizm ve Ulaşım


M.Yavuz